МАЛ ЖЭНЕ 0С1МД1К МАЙЛАРЫ МЕН ТОЦ МАЙЛАР Кдоамындагы ылгал мен ушпа заттарды аньщтау
ЖИРЫ И МАСЛА ЖИВОТНЫЕ И РАСТИТЕЛЬНЫЕ Определение содержания влаги и летучих веществ
КР СТ ИСО 662-2008
ISO 662:1998 Animal and vegetable fats and oils. Determination of moisture and volatile matter content (IDT)
Ресми басылым
Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда Miiiiiic i p iii i Техникалык; реттеу жэне метрология комитеН (Мемстандарт)
МАЛ ЖЭНЕ 0С1МД1К МАЙЛАРЫ МЕН ТОЦ МАЙЛАР Кдоамындаты ылгал мен ушпа заттарды аньщтау
ЦР СТ ИСО 662-2008
ISO 662:1998 Animal and vegetable fats and oils. Determination of moisture and volatile matter content (IDT)
Ресми басылым
Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда мшшстрлпз Техникалык; реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)
А косымшасы
(ян ъщт амал ъщ)
Зертханааралык; сынактар нэтижелер!
А.1 жэне А.2 кестелершде усынылтан нэтижелер майлар, май тукымдары жэне тоц майлар саудасы женшдеп кауы мдасты ктарды н халыкаралык федерациясы уйымдастыртан жэне [1] сэйкес журпзшген тоц майлар мен майлардаты ылталды жэне куртак заттарды аныктау женшдеп зертханааралык; сынактардан алынды.
А.1 к е с т е с i - А эд1с1н пайдалану кез1нде алынтан нэтижелер (7-бел1мд1 карацыз)_______ |
KyHi |
1993 |
1993 |
1992 |
1991 |
I 1991 |
1997 |
1998 |
|
Кунбагыс |
Пальма |
Сиыр майы |
Кокос майы |
Пальма |
Майдыц немесе тоц майдыц тиш |
майы |
майы |
|
|
|
|
майы |
Сынама |
|
Сынама |
Сынама |
|
|
а |
b |
|
а |
b |
а |
b |
|
Зертханалар саны Кабылданган |
27 |
27 |
33 |
17 |
17 |
21 |
21 |
27 |
нэтижелер саны Жалпы орташа мэш, |
27 |
27 |
31 |
17 |
17 |
21 |
21 |
21 |
% |
0,13 |
0,13 |
0,017 |
0,260 |
0,270 |
0,233 |
0,231 |
0,045 |
Кайталангыштыктын стандарт™ ауыткуы, sr, %
Кайталангыштыктын |
0,01 |
0,01 |
0,003 |
0,01 |
0,01 |
0,009 |
0,011 |
0,007 |
езгеру
коэффициент!, % |
4,68 |
4,86 |
15,2 |
3,99 |
2,41 |
3,717 |
4,593 |
14,4 |
Кайталангыштыктын стандарт™ ауыткуы,
Sr, %
Кайталангыштыктын |
0,02 |
0,02 |
0,012 |
0,03 |
0,03 |
0,047 |
0,052 |
0,024 |
езгеру
коэффициент!, % |
15,5 |
13,3 |
66,6 |
12,7 |
11,7 |
20,35 |
22,37 |
51,4 |
Кайталангыштьщ шей г (2,8 Sr) % Кайталангыштьщ |
0,020 |
0,020 |
0,007 |
0,030 |
0,020 |
0,025 |
0,031 |
0,020 |
iiieri R (2,8 sR), % |
0,060 |
0,050 |
0,033 |
0,090 |
0,090 |
0,132 |
0,145 |
0,070 |
|
А.2 к е с т е с i - В эдюш пайдалану кезшде алынган нэтижелер (8-белiiv^i карацыз)______ |
Куш |
1995 |
1995 |
1993 |
1993 |
1991 |
1991 |
1989 |
Майдыц немесе |
Зэйтун майы |
Кунбагыс майы |
Сиыр майы |
Балык |
тоц май тиш |
|
|
|
|
|
|
майы |
|
Сынама |
Сынама |
Сынама |
|
|
а |
b |
а |
b |
а |
b |
|
Зертханалар саны Кабылданган |
51 |
51 |
25 |
25 |
25 |
25 |
49 |
нэтижелер саны Жалпы орташа |
51 |
51 |
25 |
25 |
24 |
25 |
39 |
мэш, % |
0,040 |
0,094 |
0,130 |
0,130 |
0,250 |
0,250 |
0,090 |
Кайталангыштык тьщ стандартты ауыткуы, sr, % Кайталангыштык |
0,04 |
0,005 |
0,01 |
0,01 |
0,01 |
0,01 |
0,006 |
тьщ езгеру коэффициент!, % |
10,00 |
5,32 |
5,24 |
4,06 |
3,97 |
3,25 |
6,43 |
Кайталангыштык тьщ стандартты ауыткуы, Sr, % Кайталангыштык |
0,16 |
0,02 |
0,03 |
0,03 |
0,04 |
0,04 |
0,03 |
тьщ езгеру коэффициент!, % |
40,0 |
21,28 |
18,9 |
19,70 |
18,2 |
14,4 |
34,63 |
Кайталангыштык |
0,012 |
0,013 |
0,020 |
0,010 |
0,030 |
0,020 |
0,020 |
шей г (2,8 sr) % Кайталангыштык iiieri R (2,8 sr), % |
0,046 |
0,056 |
0,070 |
0,070 |
0,110 |
0,100 |
0,090 |
|
7
ЦР СТ ИСО 662-2008К^осымша
(ян ъщт амал ъщ)
Библиография
Сынак эд1стершщ дэлдт. Зертхана-аральщ сынактар журпзу жолымен стандартны^ сынау эдосшщ кайталан-гыштыгы мен енд1р1мд1л1г1н аныктау
ЦР СТ ИСО 662-2008
МСЖ 67.200.10
тоц майлар, ылгал
ЭОЖ 662.547/47.353.36.239
TYiiiHfli сездер: мал жэне еЫмдж майлары жэне курамы, ушпа заттар курамы, сынактар хаттамасы
ЖИРЫ И МАСЛА ЖИВОТНЫЕ И РАСТИТЕЛЬНЫЕ Определение содержания влаги и летучих веществ
ISO 662:98 Animal and vegetable fats and oils. Determination of moisture and volatile matter content (IDT)
CT PK ИСО 662-2008
Издание официальное
Комитет по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан (Г осстандарт)
Астана
Предисловие
1 ПОДГОТОВЛЕН И ВНЕСЕН ТОО «Magzoom Central Group» на основе аутентичного перевода стандарта, приведенного в п.З
2 УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ приказом Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан от 30 октября 2008 года № 560-од
3 Настоящий стандарт идентичен международному стандарту ИСО 662:98 «Растительные и животные жиры и масла. Определение содержания влаги и сухого вещества» («Animal and vegetable fats and oils. Determination of moisture and volatile matter content»). При этом дополнительные положения, учитывающие потребности национальной экономики Республики Казахстан приведены в разделах 2, 11, которые выделены курсивом
4 В настоящем стандарте реализованы нормы закона Республики Казахстан «О техническом регулировании»
5 СРОК ПЕРВОЙ проверки ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ6 ВВЕДЕН ВПЕРВЫЕ
Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан
II
СТ РК ИСО 662-2008
Содержание
1 Область применения.....................................................................................1
2 Нормативные ссылки....................................................................................1
3 Термины и определения................................................................................1
4 Сущность метода...........................................................................................2
5 Отбор проб.....................................................................................................2
6 Подготовка опытных образцов.....................................................................2
7 Метод А.........................................................................................................2
8 Метод В..........................................................................................................3
9 Обработка результатов.................................................................................4
10 Точность......................................................................................................4
11 Протокол испытаний...................................................................................5
Приложение А (справочное). Результаты межлабораторных испытаний.....6
Приложение (справочное). Библиография......................................................8
III
ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН ЖИРЫ И МАСЛА ЖИВОТНЫЕ И РАСТИТЕЛЬНЫЕ Определения содержания влаги и летучих веществ
Дата введения 2009-07-011 Область применения
Настоящий стандарт устанавливает методы определения содержания влаги и летучих веществ в жирах и маслах животных и растительных:
- метод А с использованием песчаной бани или электрической плитки;
- метод В с использованием сушильного шкафа.
Метод А применим ко всем жирам и маслам.
Метод В применим только к невысыхающим жирам и маслам с кислотным числом менее 4.
Настоящий стандарт не распространяется на лауриновые масла.
2 Нормативные ссылки
Для применения настоящего стандарта необходимы следующие ссылочные документы. Для датированных ссылок применяют только указанное издание ссылочного документа:
СТ РК 1.9-2007 Государственная система технического регулирования Республики Казахстан. Порядок применения международных, региональных и иностранных государств, других нормативных документов по стандартизации в Республике Казахстан.
СТ РК ИСО/МЭК 17025-2007 Общие требования к компетентности испытательных и калибровочных лабораторий.
ГОСТ 24104-2001 Весы лабораторные. Общие технические требования.
ГОСТ 28498-90 Термометры жидкостные стеклянные. Общие технические требования. Методы испытаний.
ИСО 661-2007 Масла и жиры животные и растительные. Приготовление контрольных проб.1
ИСО 5555-2001 Животные и растительные жиры и масла. Отбор проб.1
3 Термины и определения
В настоящем стандарте применен следующий термин с соответствующим определением:
Алгысез
1 «Magzoom Central Group» ЖШС 3-тармакта бер1лген стандарттыц непзшде Э31РЛЕП ЕНГ13Д1
2 К,азакстан Республикасы Индустрия жэне сауда министрлт Техникалык реттеу жэне метрология комитетшщ 2008 жылты 30 казандагы № 560-од буйрыгымсн БЕК1Т1Л1П КОЛДАНЬККА ЕНГ131ЛД1
3 Осы стандарт ИСО 662:1998 «Мал жэне ес1мд1к майлары мен тон, майлар. Курам ын даты ылтал мен ушпа заттарды аньщтау» атты халы карал ы к стандартымен б1рдей. Казакстан Республикасы экономикасыныц кажеттшктерш есепке алатын косымша ережелер мэтш бойынша келбеу сызьщпен жазылып 2, 11-бел1мдерде бершген
4 Осы стандартта «Техникалык реттеу туралы» Казакстан Республикасы Зацыныц нормалары icKe асырылды
5 Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУ МЕР31МД1Л1Г16 Б1Р1НШ1 РЕТ ЕНГТЗТЛДТ
Осы стандарт Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда министрл1г1 Техникалык реттеу жэне метрология комитетшщ руксатынсыз ресми басылым рет1нде тольщтай немесе белшектелш басылып шытарыла, кебейт1ле жэне таратыла алмайды
Содержание влаги и летучего вещества (moisture and volatile matter content): Потеря в массе продукта при нагревании при температуре 103 °С ± 2 °С при условиях, установленных в настоящем стандарте.
Примечание - Оно выражается в виде процентного отношения по массе.
4 Сущность метода
Нагревание рабочей части при температуре (103 ± 2) °С до полного устранения (удаления) влажных и летучих веществ и определение потери в массе.
5 Отбор проб
Отбор проб не является частью метода, установленного в настоящем стандарте. Рекомендуемый метод отбора проб представлен в ИСО 5555.
В лабораторию должны поступать не поврежденные и не замененные во время транспортировки и хранения пробы.
6 Подготовка опытных образцов
Опытные образцы подготавливают в соответствии с ИСО 661.
7 Метод А7.1 Приборы и оборудование
Применяют следующие лабораторные приборы и оборудование:
- аналитические весы с погрешностью ± 0,001 г по ГОСТ 24104;
- чашка, изготовленная из фарфора или стекла, от 80 до 90 мм диаметром, 30 мм глубиной, с плоским дном;
- термометр, градуированный от 80 °С до 110 °С, 100 мм длиной с упрочненным ртутным шариком и расширительной камерой на верхнем конце по ГОСТ 28498;
- песчаная баня или электрическая плитка;
- эксикатор, содержащий влагопоглотитель.
7.2 Методика
7.2.1 Рабочая часть (образца)
Отвешивают с точностью до 0,001 г, 20 г опытного образца (см. раздел 6) в чашку, которая была предварительно высушена и затем взвешена вместе с термометром.
7.2.2 Определение
2
ЦР СТ ИСО 662-2008Мазмуны
1 КДлданылу саласы.........................................................................................1
2 Нормативт1к сштемелер................................................................................1
3 Терминдер мен аньщтамалар........................................................................2
4 Эд1стщ мацызы.............................................................................................2
5 Сынамаларды ipiKTey....................................................................................2
6 Тэжзрибелпс улгшерд1 даярлау.....................................................................2
7 A aflici.............................................................................................................2
8 В aflici.............................................................................................................3
9 Нэтижелерд1 ецдеу........................................................................................4
10 Дэлдпс...........................................................................................................4
11 Сынакдар хаттамасы........................................................................................5
А косымшасы (аныцтамалыц). Зертханааралык зерттеулердщ нэтижелер1 6 Кдюымша (аныцтамалыц).Библиография.......................................................8
III
ЦР СТ ИСО 662-2008
КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ МАЛ ЖЭНЕ 0С1МД1К МАЙЛАРЫ МЕН ТОЦ МАЙЛАР Курамындагы ылгал мен унша заттарды аньщтау
Енпзшген кун1 2009-07-011 Цолданылу саласы
Осы стандартта мал жэне еслмдж майлары мен тоц майларыныц курамындагы ылгал мен кургак затты KenTipin аньщтаудыц eri эд1сз белгшенедг
- А эд1сд, кумды моншаны немесе кыздыру плитасын пайдалану аркылы;
- В эдЮ, кепт1ру шкафын пайдалану аркылы.
А эд1сд барлык майлар мен тоц майларга колданылады.
В эд1Ы кышкыл саны кемшде 4 болатын кургамайтын тоц майлар мен майларга гана колданылады.
2 Нормативтш сштемелер
Осы стандартты колдану yniiH мынадай сштемелж кужаттар кажет. Куш койылган сштемелер унпн сштемелж кужаттыц корсетшген басылымын гана колданады:
Кр СТ 1.9-2007 Саза кета н Республикасыныц Мемлекетпк техникальщ реттеу жуйест СазаГстан Республикасында хальщаральщ, вщрлйе жэне шет мемлекеттердщ ултТЫГ стандарттарын, стандарттау бойынша взге нормативтйс кужаттаРДы колдану тэрпбт
СР СТ ИСО/МЭК 17025-2007 Сынау жэне калибрлеу зертханаларыныц бШкттгте цойылатын жалпы талаптар.
ГОСТ 24104-2001 Зертханалыц таразылар. Жалпы техникалыц талаптар.
ГОСТ 28498-90 Суйъщ шыны термометрлер. Жалпы техникалыц талаптар. Сынау ddiemepi.
ИСО 661:2007 Мал жэне еОмдж майлары мен тоц майлар. Бакылау улгшерш эз1рлеу.
ИСО 5555:2001 Мал жэне еЫмдж майлары мен тоц майлар. Сынамаларды ipiKTey.
* КР СТ 1.9 сэйкес цолданылады
Ресми басылымЦР СТ ИСО 662-20083 Терминдер мен аньщтамалар
Осы стандартта мынадай термин тшсы аныктамасымен колданылды:
Ылтал мен ушпа заттыц курамы: Осы стандартта белпленген шарттар жатдайында, 103 °С ± 2 °С температурада кыздыртан кезде ен1м салмагыныц кему1.
Ескертпе: Ол салмагы бойынша пайыздьщ катынас туршде ернектелед1.
4 v) iiciin мацызы
Жумыстык бол i пн 103 °С ± 2 °С температура аралытында ылтал заттар мен ушпа заттар толык жойылтанта (алып тасталу) дей1н кыздыру жэне салматыныц кемуш аныктау.
5 Сынамаларды ipiKTey
Сынамаларды ipiKTey осы стандартта белпленген эдютщ бeлiгi болып табылмайды. ¥сынылатын сынамаларды ipiKTey oaici ИСО 5555 бершген.
Зертханага тасымалдау мен сактау кезшде бYлiнбeгeн жэне ауыстырылмаган сынамалар жiбepiлyгe Tnic.
6 Тэяарибелш улгшерд1 дайындау
Tэжipибeлiк улгшер ИСО 661 сэйкес дайындалады.
7 А эдш7.1 Аспаптар мен жабдьщтар
Мынадай зертханальщ аспаптар мен жабдьщтар колданылады:
- 0,001 г кателт болатын аналитикалык таразылар ГОСТ 24104 бойынша;
- Ty6i Teric, диаметр! (80 - 90) мм, 30 мм-ге жуьщ шуцгыл кэрлен немесе шыныдан жасалган шыныаяк.
- 80 °С бастап 110 °С дейш елшемделген, узындыгы 100 мм-ге жуьщ катайтылган сынап шарип жэне жогаргы ушында кецейтшетш камерасы бар термометр ГОСТ 28498 бойынша.
- кум моншасы немесе электр плиткасы.
- курамында ылгал Ыщрпнй болатын ылгалсоргыш.
7.2 Эд1стеме
7.2.1 Жумыстык бел ж (улпшц)
ЦР СТ ИСО 662-2008
Алдын ала кеггпршген жэне со дан соц термометрмен (7.1.3) 6ipre елшенген тостаганга (7.1.2) шамамен 20 г тэж1рибелж улпш (6-бел1мд1 карацыз) 0,001 г-га дешнп дэлджпен елшейд1.
7.2.2 Аныктау.
Жумыстык бел1г1 (7.2.1) бар тостаганды термометрмен унем1 араластыра отырып, температураныц шамамен 10°С/мин бастап 90°С дешнп жылдамдыкпен кетер1лу1не мумк1нд1к бере отырып, кум моншасында немесе электр плиткада (7.1.4) кыздырады.
KenipniiKTep тостаганнын, туб1нен кетер1лет1н кездег1 жылдамдыкка назар аудара отырып жэне температураныц 103 °С ± 2 °С дей1н кетершуше мумк1нд1к бере отырып, кыздыру жылдамдытын темендетедт 105 °С асырмай кыздырады. Кетрнпктердщ белшу1 токтатанта дешн, тостатан Ty6iHeH артьщтарын жинай отырып, араластыруды жалтастырады.
Барлык ылталдыц жойылтанына сешмд1 болуы yiniH, кыздыру кезендер! арасында 95 °С дешн суыта отырып, кыздыруды 6ipHenie мэрте 103 °С ± 2 °С дешн кайталайды. Содан соц тостатан мен термометр д1 белме температурасына дешн ылталсортышта (7.1.5) суытады жэне 0,001 г дешнп дэлджпен елшейдг Бул операцияны 6ipi Hi н артынан 6ipi ше жасалатын eлнIeмдepдiц нэтижeлepi арасындаты айырмашыльщ 2 мг-нан аспайтын болтанта дешн кайталайды.
7.2.3 Аньщтаулар саны
Eip тэжipибeлiк улпден (6-бел1мд1 карацыз) тацдап алынтан жумыс бeлiктepiнe екi аньщтау жYpгiзeдi.
8 В apici
8.1 Аспаптар мен жабдьщтар
Мынадай зертханальщ аспаптар мен жабдьщтар колданылады:
- 0,001 г кателжпен тартута жол беретш аналитикалык таразы ГОСТ 24104 бойынша.
- диаметр! 50 мм жэне бижтш 30 мм Ty6i Teric шыны сыйымдыльщ.
- (103 °С ± 2) °С температураны устап туруды камтамасыз ететш электрлж KenTipy шкафы.
- ылтал cipipriini болатын ылталсортыш.
8.2 Эдктеме
8.2.1 Жумыстык бел! к (улriHiн)
Алдын ала куртатылтан жэне елшенген ыдыска 0,001 г бастап 10 г дешнп дэлджпен тэж1рибелж улпш 6-бол!мд! карацыз) елшеп салады.
8.2.2 Аныктау.
3
ЦР СТ ИСО 662-2008
Жумыстык болт (улп) болатын ыдысты 103 °С температураны белг1леп, кегтпру шкафында (8.1.3) 1 сагат бойы устайды. Белме температурасына дешн ылталсортышта суытады (8.1.4) жэне содан соц 0,001 г дешнп дэлдшпен елшейд1. К,ыздыру, суыту жэне елшеу операциялары кайталанады, 6ipaK шкафтаты 1леспел1 кезещц эркайсысын 30 минуттан пайдаланады, ол жумыс белплнщ (улгшщ) массасына карасты кезект1 ею елшеу арасындаты салматыныц кемулер1 2 немесе 4 мг-нан аспайтын болтанта дей1н жасалады.
Ескертпе: Жумыстык белтнщ (улгшщ) салмагыньщ кайтадан к;ыздырганнан кешн ултаюы тон майдьщ немесе майдьщ ездтнен к;ыпщылданганын керсетедг Бул жагдайда, нэтижелерд1 есептеу yniiH, барынша аз йркелген салмакты алады немесе А эд1сш пайдаланады.
8.2.3 Аньщтаулар саны
Eip тэж1рибел1к улг1ден (6-бел1мд1 караныз) ipiKTen алынган жумыстык бел1ктерге (улг1лерге) ек1 аныктау жург1зед1.
9 Нэтижелерд1 ондеу
9.1 Есептеу эд1с1
Салматы бойынша пайыздармен ернектелген w ылтал мен куртак заттардыц курам ында болуын мынадай формула бойынша есептейд1 (1):
т,-т0
w = —---
ч "1о
то - шыныаяк мен термометрд1н, немесе тттыны сыйымдылыктын, граммен бершген салматы;
т | - кыздыру алдындаты шыныаяктыц, термометрд1ц жэне жумыстык бел1кт1н, (улгшщ) немесе сыйымдыльщ пен жумыстык белштщ (улг1н1н,) салмагы;
m2 - шыныаяктыц, термометрдщ жэне калдыктын немесе сыйымдыльщ пен калдьщтыц кыздырганнан кей1нг1 граммен алынган салматы.
Нэтиже ретшде кайталанушыльщ талаптарын сактатан жагдайда, ею аньщтаманыц орташа арифметикальщ мэн1 алынады.
Нэтижеш ек1нш1 ондык разрядка (ондык белшек) дешн ыркейдт
10 Дэлдж10.1 Зертханааралык; сынактар
Эд1ст1ц дэлд1г1 бойынша зертханааралык сынактардыц ерекшел1ктер1 А косымшасында бер1лген. Осы зертханааралык сынактардан алынган мэндер усынылтандарды коспатанда, концентрациялардыц диапазондарына жэне матрицаларына (кестелер) колданылмауы мумюн.
ЦР СТ ИСО 662-2008
10.2 I\airia.ianyiiibi.ibiK
Сол 6ip оператор тек 6ip тана зертханада уакыттын кыска аралыты шегшде б1рдей жабды кты пайдаланып, б1рдей сыналтан материал бойынша б1рдей эд1ст1 пайдаланып жасатан тэуелаз жекелеген сынактар арасындаты абсолюты к айырмашылык, 5 %-дан аспайтын жатдайларда, курамында шамамен 0,3 % ылтал мен куртак зат бар 100 г улпге 0,03 г артык болмайтын ылтал мен куртак затты курайтын болады.
11 Сынактар хаттамасы
Сынактар хаттамасында мынадай акпарат болуга ти1с:
- улпш (сынаманы) сэйкестещцруге арналган акпарат;
- егер белгш болса, сынамаларды 1ржтеудщ пайдаланылатын эд1ст;
сынактардыц осы стандарту арналган сштемемен 6ipre пайдаланылатын эд1ст;
- сондай-ак осы стандартта карастырылмаган немесе сынактар нэтижесше эсер ету1 мумюн кез келген окигалардыц (кездейсоктьщ) ерекшел1ктер1мен 6ipre мшдетп емес болып карастырылатын процедуралар;
- алынган сынак нэтижелер1; немесе
- кайталанушыльщты тексерген жагдайда алынып Tip келген тупкшкп нэтиже.
- влшеу белгШздт туралы мэлшеттер Кр СТ ИСО/МЭК17025 сэйкес.
5
1
Применяется в соответствии с СТ РК 1.9.